Regeneracja w Muzeum Woli
Muzeum Woli, oddział Muzeum Warszawy, ma ambicję stać się enklawą rodzimej zieleni oraz azylem dla osób szukających spokoju i odpoczynku w sercu zurbanizowanej Woli. Do realizacji przyjęto plan adaptacji do zmiany klimatu opracowany w ramach projektu LIFE Archiclima.
Od lipca 2024 r. Muzeum Woli bierze udział w projekcie LIFE Archiclima i buduje odporność na zmiany klimatu oraz kryzys różnorodności biologicznej. Ocena podatności klimatycznej i potrzeb oraz projekt adaptacji finansowane są ze środków Programu LIFE i NFOŚiGW, a jego wdrożenie weszło właśnie w decydującą fazę realizacji. Liderem projektu LIFE Archiclima jest spółka Investeko SA. Projekt prowadzony jest pod patronatem Ministerstwa Klimatu i Środowiska oraz Prezydenta Miasta Stołecznego Warszawy.
LIFE Archiclima to wielowymiarowy program adaptacji terenów miejskich poprzez przywracanie natury i wprowadzanie życia w miejsca pełne asfaltu, szkła i betonu. Podejście Archiclimy wnosi istotną zmianę w proces wdrażania rozwiązań opartych na przyrodzie poprzez szerokie spojrzenie na wszystkie aspekty kryzysu planetarnego oraz na cały cykl życia projektowania i budowy tego typu rozwiązań. Plan adaptacji Muzeum Woli został wypracowany na podstawie drobiazgowej oceny podatności. Decyzje projektowe podejmowano mając na uwadze koszt środowiskowy poszczególnych rozwiązań. Archiclima to nowy standard działań koniecznych dla poprawy dobrostanu użytkowników różnych obiektów użyteczności publicznej i otaczających je przestrzeni
Wyzwania, na które szukano odpowiedzi to przede wszystkim nagrzewanie nawierzchni w otoczeniu budynku i nadmierne odprowadzanie wody opadowej z terenu Muzeum do kanalizacji deszczowej. Zjawiska, które są wynikiem istniejącej zabudowy to tzw. miejska wyspa ciepła, stres termiczny osób korzystających z przestrzeni, pogłębianie lokalnej suszy, powiększanie ryzyka tzw. powodzi błyskawicznych.
Projekt wykonany przez zespół LIFE Archiclima został przyjęty przez Muzeum do realizacji. W jego ramach odmieniony zostanie charakter strefy wejściowej do budynku Muzeum Woli. Stanie się ona pełnym zieleni miejscem zachęcającym do zatrzymania i odpoczynku. Niemal z całego dachu budynku wody opadowe trafią do systemu ogrodów deszczowych. Deszczówka będzie mieć priorytet w nawadnianiu zieleni. Rozwiązania oparte na przyrodzie staną się istotnym elementem ekspozycji muzealnej. Tablice edukacyjne pozwolą zatrzymać tu zwiedzających i zainteresować tematem regeneracji, adaptacji do zmian klimatu, rodzimej różnorodności biologicznej i zielonej retencji. Z terenu Muzeum usunięte zostaną gatunki obce o charakterze ekspansywnym, potencjalnie szkodliwe dla rodzimej bioróżnorodności. Po zachodniej stronie Muzeum Woli, w miejscu asfaltowego placu zaplanowano ogród dziecięcy. Będzie to przestrzeń sensorycznej zabawy i kontaktu z naturą. Zaprojektowano tu liczne elementy do eksploracji: pagórki, suchą rzekę, różnorodne nawierzchnie (piasek, zrębki, żwir, głazy), pieńki i konary, odnowiony trzepak, zjeżdżalnię i kręcącą się kapsułę. Wszystko to znajdzie się w bogatym i różnorodnym otoczeniu rodzimych drzew, krzewów, bylin i muraw – pełnych zapachów i faktur. Projekt przewiduje dodatkową strefę ekspozycji muzealnej na zewnątrz, wkomponowaną w zieleń. Zaplanowano ją z uwagą na ślad środowiskowy, z wykorzystaniem trylinki pochodzącej z recyklingu.
Rozwiązania dobrane w planie adaptacji Archiclima będą sprzyjać regeneracji ekosystemu miejskiego, poprawie parametrów środowiska oraz integracji społecznej. Realizacja przedsięwzięcia pozwoli na zwiększenie retencji, poprawę jakości i temperatury powietrza oraz zwiększenie komfortu odwiedzających Muzeum. Poprawa warunków siedliskowych wspomoże rodzimą różnorodność biologiczną. Oprócz obniżenia stresu termicznego, podjęte działania ukierunkowane zostały na bezpieczeństwo obiektu i jego użytkowników w obliczu deszczy nawalnych i zagrożenia nagłymi powodziami.
